Tırnak Mantarı: Nedenleri, Önlenmesi ve Tedavi Seçenekleri

tırnak mantarı

Tıbbi olarak onikomikoz olarak bilinen tırnak mantarı, dünya çapında birçok kişiyi etkileyen yaygın bir durumdur. Mantarlar bir veya daha fazla tırnağı enfekte ettiğinde ortaya çıkar ve renk değişikliği, kalınlaşma ve kırılganlığa yol açar. Nedenlerini, önleme yöntemlerini ve mevcut tedavileri anlamak, bu durumu etkili bir şekilde yönetmek için çok önemlidir.

I. Tırnak Mantarını Anlamak

A. Tırnak Mantarı Nedir?

Tırnak mantarı, öncelikle ayak tırnaklarını etkileyen ancak tırnaklarda da görülebilen bir mantar enfeksiyonudur. Dermatofitler, maya ve küfler dahil olmak üzere çeşitli mantarlardan kaynaklanır. Bu organizmalar sıcak, nemli ortamlarda gelişir ve ayakları enfeksiyona karşı özellikle hassas hale getirir.

B. Tırnak Mantarının Nedenleri

Kötü ayak hijyeni, sıkı veya nefes almayan ayakkabılar giymek ve yüzme havuzları veya spor salonları gibi halka açık alanlarda çıplak ayakla yürümek gibi çeşitli faktörler tırnak mantarının gelişimine katkıda bulunur. Ayrıca, bağışıklık sistemi zayıflamış veya diyabet gibi rahatsızlıkları olan bireyler tırnak mantarına daha yatkındır.

C. Tırnak Mantarı Belirtileri

Tırnak mantarının belirtileri arasında genellikle tırnakta renk değişikliği, kalınlaşma, kenarlarda ufalanma ve şekil bozukluğu yer alır. Bazı kişiler, özellikle etkilenen tırnağa basınç uygulandığında rahatsızlık veya ağrı hissedebilir.

II. Önleme ve Ev Çözümleri

A. Doğru Ayak Hijyeni

Tırnak mantarının önlenmesinde uygun ayak hijyeninin sağlanması çok önemlidir. Ayakların, özellikle de parmak aralarının düzenli olarak yıkanması ve iyice kurulanması enfeksiyon riskini en aza indirmeye yardımcı olabilir.

B. Tırnak Travmasından Kaçınma

Travma mantarlar için bir giriş noktası oluşturabileceğinden tırnaklarda yaralanmalardan kaçınmak önemlidir. Tırnakları düz bir şekilde kesmek ve iyi oturan ayakkabılar giymek tırnak hasarını önleyebilir.

C. Tırnak Mantarı için Doğal Çözümler

Çay ağacı yağı, sirke suları ve uçucu yağlar gibi bazı doğal ilaçlar, tırnak mantarının yönetiminde yardımcı olarak kullanılabilecek antifungal özelliklere sahiptir.

III. Tıbbi Tedaviler

A. Reçetesiz Satılan İlaçlar

Topikal kremler, merhemler ve ojeler gibi reçetesiz satılan antifungal tedaviler hafif tırnak mantarı vakalarının tedavisinde etkili olabilir. Bu ürünler genellikle klotrimazol veya mikonazol gibi aktif bileşenler içerir.

B. Reçeteli Tedaviler

Daha ciddi vakalarda, bir sağlık uzmanı oral antifungal ilaçlar reçete edebilir. Bu ilaçlar daha güçlüdür ve enfeksiyonla mücadele etmek için içeriden çalışır. Ancak yan etkileri olabilir ve düzenli takip gerektirirler.

C. Tırnak Mantarı için Lazer Tedavisi

Lazer tedavisi tırnak mantarı için yenilikçi bir tedavi seçeneğidir. Tırnağa nüfuz etmek ve çevre dokuya zarar vermeden mantarları hedef almak için lazer ışığının kullanılmasını içerir.

IV. Önleme için Yaşam Tarzı Değişiklikleri

A. Uygun Ayakkabı Seçimi

Nefes alabilen ayakkabılar ve nem emici çoraplar giymek ayakların kuru kalmasına yardımcı olarak mantar oluşumu riskini azaltabilir. Hava dolaşımını desteklemek için nefes alabilen malzemelerden yapılmış ayakkabıları tercih edin.

B. Nemi Yönetmek

Ayakları kuru tutmak ve neme uzun süre maruz kalmaktan kaçınmak tırnak mantarını önlemede çok önemlidir. Özellikle terledikten sonra çorapları sık sık değiştirmek kuruluğun korunmasına yardımcı olur.

C. Diyet ve Takviyeler

Biotin ve antioksidanlar gibi besinler açısından zengin sağlıklı bir diyetin sürdürülmesi tırnak sağlığını destekleyebilir. Biotin takviyeleri gibi bazı takviyelerin tırnakları güçlendirmede potansiyel faydaları olduğu gösterilmiştir.

V. Profesyonel Yardım Aramak

A. Ne Zaman Doktora Başvurulmalı

Ev ilaçları veya reçetesiz tedaviler durumu iyileştirmede başarısız olursa, bir sağlık uzmanına danışılması tavsiye edilir. Kalıcı tırnak mantarı tıbbi müdahale gerektirebilir.

B. Teşhis Sırasında Beklenmesi Gerekenler

Tıbbi değerlendirme sırasında, sağlık hizmeti sağlayıcısı etkilenen tırnağı inceleyebilir ve bazı durumlarda mantar varlığını doğrulamak için tırnak kesimi veya kültür gibi testler yapabilir.

C. Potansiyel Komplikasyonlar

Tırnak mantarı tedavi edilmediği takdirde kalıcı tırnak hasarı, enfeksiyonun diğer tırnaklara veya cilde yayılması gibi komplikasyonlara yol açabilir ve bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde daha büyük bir risk oluşturabilir.

VI. Sonuç

Tırnak mantarı, etkili yönetim için uygun bakım ve dikkat gerektiren yaygın bir durumdur. Önleyici tedbirler alarak, ev ilaçlarını kullanarak, tıbbi tedavileri araştırarak ve gerektiğinde profesyonel rehberlik arayarak, bireyler tırnak mantarını etkili bir şekilde ele alabilir ve sağlıklı tırnakları koruyabilir.

Tırnak Mantarı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Tırnak mantarı kendiliğinden geçebilir mi?

Bazı durumlarda, hafif tırnak mantarı tedavi olmaksızın iyileşebilir, ancak kalıcı enfeksiyonlar genellikle müdahale gerektirir.

Tırnak mantarının tedavisi ne kadar sürer?

Tedavi süresi enfeksiyonun ciddiyetine bağlı olarak birkaç haftadan aylara kadar değişir.

Tırnak mantarı için doğal ilaçlar var mıdır?

Evet, çay ağacı yağı, sirke suları ve uçucu yağlar gibi doğal ilaçların antifungal özelliklere sahip olduğuna inanılmaktadır.

Tırnak mantarı diğer tırnaklara veya vücudun diğer bölgelerine yayılabilir mi?

Evet, tedavi edilmezse tırnak mantarı diğer tırnaklara ve hatta cilde yayılabilir.

Tırnak mantarını önlemek mümkün müdür?

İyi ayak hijyeni uygulamak, nefes alabilen ayakkabılar giymek ve tırnak travmasından kaçınmak tırnak mantarı gelişme riskini önemli ölçüde azaltabilir.

 

Bu bilgiler eğitim amaçlıdır ve profesyonel tıbbi tavsiye yerine geçmez. Tırnak mantarı enfeksiyonundan şüpheleniyorsanız, doğru teşhis ve tedavi için bir sağlık uzmanına danışın.

Similar Posts

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Tırnak Mantarı

Tırnak Mantarı Nedir, Nasıl Tedavi Edilir ?

Tırnak mantarı, hem sağlık hem de görsel açıdan sıkıntı veren durumlardan biridir. Halk arasında yaygın olarak görüldüğü ve bulaşıcı olduğu için, günlük hayatı etkileyebilmektedir.

Tırnak Mantarı Nedir?

Onikomikoz olarak da bilinen ayak tırnağı mantarı, tırnak yüzeyinin altında mantar enfeksiyonları meydana geldiğinde oluşur ve renk değişikliğine (Sarı veya beyaz renk), ağrıya ve hatta hoş olmayan kokuya neden olur. Buna “Tırnak mantarı” denir.

Çoğu kişi, enfeksiyonlu tırnağın görünümünden çekindikleri için, ayak tırnağı mantarı hususuyla yakından ilgilenir. Her 100 kişiden 14’ünde mantar görülüyor. 

Tırnak Mantarı Türleri Nelerdir?

Tırnak mantarı türleri, üç ana başlıkta incelenir.

Distal Subungual Onikomikoz (DSO); Bu Onikomikoz, mantar enfeksiyonunun en yaygın tipini temsil eder. Tırnak yatağının altındaki enfekte cilt ile başlar. Tırnağın altında biriken kalıntılar nedeniyle tırnak parçalanabilir ve hatta deriden ayrılabilir.

Beyaz Yüzeysel Onikomikoz (WSO); Beyaz yüzeysel onkomikoz, ayak tırnağının en üst tabakasını etkiler. Tırnağın üst tabakasında beyaz lekeler belirir ve bu da, tırnağın yüzeyinin kireçli görünmesine neden olabilir. Enfeksiyon, tırnak ve deri arasına ulaşmadığından, WSO kolayca tedavi edilir.

Candida Onikomikozu (CO); Nadir olmasına rağmen, Candida Onikomikozu tırnağı ve tırnağa bitişik olan cildi etkiler ve bu da onu ağrılı hale getirir. Derinin veya tırnağın beyaza, yeşile veya kahverengiye dönmesine neden olabilir ve tırnağın, tırnak yatağından ayrılması mümkün hale gelir. 

Tırnak Mantarının Belirtileri Nelerdir?

Mantar enfeksiyonu, başlangıçta belirgin semptomları göstermeyebilir. Ancak enfeksiyon ilerledikçe, aşağıdaki semptomları fark edebilirsiniz;

  • Tırnağınızın bir kısmının veya tamamının renginde değişiklik olabilir. Tırnağın iç kısmı; sarı, beyaz, mavi, mor veya siyaha renge dönebilir.
  • Tırnağın kalınlaşması ve şeklinin değişmesi gözlenir. 
  •  Özellikle etkilenen ayak veya parmağa baskı uygularken, oldukça şiddetli bir ağrı hissedilebilir.
  • Tırnaklar hassaslaşır ve kırılıp parçalanabilir.
  • Tırnağın yakınındaki cilt kaşınabilir veya çatlayabilir.
  • Tırnak, tırnak yatağından ayrılabilir.
tırnak yamukluğu

Tırnak Mantarı Neden Olur?

Herkes mantar enfeksiyonu olabilir. Ancak erkeklerde kadınlardan, yaşlılarda ise gençlerden daha yaygın olarak görülür. Tırnak mantarı enfeksiyonu riskini artıran bazı faktörler şunlardır:

  • Kan dolaşımının azalması
  • Tırnakların yavaş büyümesi
  • Kalıtsal mantar enfeksiyonu
  • Aşırı terleme
  • Nemli ortamlar
  • Takma tırnak kullanmak
  • Hava almayı zorlaştıran çorap giymek
  • Yüzme havuzları ve spor salonları gibi nemli ve halka açık yerlerde çıplak ayakla yürümek
  • Cilt veya tırnakta daha önce meydana gelen yaralanma veya enfeksiyonlar,
  • Diyabet, AIDS gibi hastalıklar nedeniyle zayıflamış bir bağışıklık sistemi
  • Ayak parmaklarını sıkıştıran dar ayakkabı giymek
  • Daha düşük kan dolaşımı ve daha yavaş uzayan tırnaklar doğal yaşlanma sürecinin bir parçası olduğundan, yaşlı yetişkinler mantar enfeksiyonu konusunda daha fazla risk altındadır.
  • Dermatofit adı verilen ve oldukça hızlı çoğalma yeteneğine sahip olan mantar, tırnak mantarının en önemli nedenidir.

Tırnak Mantarı Nasıl Tedavi Edilir?

Tırnak mantarının tedavisi zor olabilir. Tedavi kararı, genellikle sadece sizi ne kadar rahatsız ettiğine bağlıdır.

Mantarın nasıl tedavi edileceği konusunda, Dermotoloji uzmanlarının  bazı çözüm önerileri bulunuyor.

  • Mantar önleyici ilaçlarla tedavi, insanların yalnızca %75’inde başarı gösterir. Yani 4 kişiden 1’inde tedavi mümkün değildir.
  • Mantar enfeksiyonunun başarılı tedavisinden sonra bile, tırnak tamamen normal görünmeyebilir.
  • Mantar enfeksiyonunun tekrarlama olasılığı 4’te 1’dir.
  • Tedavi genellikle birkaç ay boyunca uygulanır. Tırnak ünitesinin yavaş büyümesi nedeniyle, başarılı tedavinin gerçekleşmesi 12 ay kadar sürebilir.
  • Tedavinin, iyi hijyen uygulamaları ile yapılması başarıyı artırır.
  • Yaşlı bir kişiyseniz veya birden fazla ilaç kullanıyorsanız, tedavinin riski faydadan daha ağır basabilir. Tedavinin başarısı, yaşla birlikte azalır ve nüks, çok sık görülür.
  • Tırnaklar çok kalın olduğunda, onları kesmek zor olabilir ve bu da yürürken ağrıya neden olabilir. Kalınlığı azaltmak, bu semptomların azalmasına yardımcı olabilir.
Randevu oluşturmak için Hemen Bizi Arayın!

+90 541 530 34 07

Tırnak Mantarı Nasıl Bulaşır?

Dünyadaki insanların yaklaşık %10’u, bir noktada  mantar enfeksiyonu geçirir ve bu sayı 70 yaş ve üstü kişilerde %50’ye çıkar. Çünkü mantar oldukça bulaşıcıdır ve insanlar enfekte yüzeylere dokunduğunda kolayca yayılır.

Tırnak mantarı temas ile bulaşan bir rahatsızlıktır. Çıplak ayaklarla kirli yüzeylere temas etmek, hastalığa yakalanma riskini artırır. Özellikle; soyunma odaları, yüzme havuzları, saunalar veya genellikle ayakkabı giymediğiniz diğer halka açık yerlerde tırnak mantarının bulaşma riski çok daha fazladır.

Bunun yanında güzellik salonlarında da (Manikür-pedikür) bu enfeksiyona maruz kalabilirsiniz. Profesyonel tırnak bakım hizmetlerini kullanıyorsanız, mutlaka aletleri ne sıklıkta dezenfekte ettiklerini öğrenin. Makaslar veya diğer sterilize edilmemiş araçlar,  mantarı bulaştırabilir.

Tırnak Mantarı Önlenebilir Mi?

Tırnak mantarını önlemek elbette mümkündür. İyi bir el ve ayak hijyeni, mantarın sıklığını ve risklerini azaltır. Basit günlük hareketler, sizi birçok sorundan kurtarabilir.

Aşağıdakilere dikkat ederseniz, tırnak mantarına yakalanma riskinizi en aza indirebilirsiniz.

  • Tırnaklarınızı kısa ve bakımlı tutun
  • Tırnak makası gibi malzemeleri paylaşmaktan kaçının
  • Oje ve takma tırnaklardan kaçının
  • Halka açık yerlerde, her zaman ayakkabı veya sandalet giyin
  • Ayakkabıları dezenfektan ve mantar önleyici toz ile dezenfekte edin
  • El ve ayaklarınızı temiz utun ve düzenli olarak yıkayın
  • Tırnaklarınızı oval değil, düz bir şekilde kesin
  • Ter emici çorap giyin ya da ayağınız terledikçe çorabınızı değiştirin
WhatsApp Randevu ve Destek Hattımız

+90 541 530 34 07

Tırnak Mantarı Nasıl Teşhis Edilir?

Tırnak mantarı enfeksiyonlarını teşhis etmek için, doktorlar, genellikle tırnağın altından kazınan kalıntıları inceler.

Doktorlar, tırnağın mantar enfeksiyonlarını teşhis ederken dikkatli olmalıdır. Çünkü diğer birçok durum, benzer semptomlara neden olabilir. Bunlar; sedef hastalığı, Liken Planus, kontakt dermatit, travma, tırnak tümörü, egzama ve sarı tırnak sendromunu içerir.

Tırnak Mantarı Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Tedavi edilmeyen  mantar genellikle ciddi komplikasyonlara yol açmaz. Bununla birlikte hastaların günlük hayattan zevk almasını zorlaştıracağından, tatsız bir durum ortaya çıkarır.

Kemoterapi görmüş veya şeker hastalığı olanlar gibi bağışıklığı baskılanmış hastalar, mantar enfeksiyonunun vücutlarının diğer bölgelerine yayılma riski daha yüksek olacağından, mutlaka tedavi cihetine gitmelidirler.

Tırnak Mantarı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Tırnak mantarını önlemek için el ve ayak temizliğine oldukça fazla dikkat etmek gerekiyor.

  • Tırnaklarınızı temiz ve kesilmiş tutun. Kütikülleri (tırnak etini) kesmekten kaçının.
  • Tırnaklarınız etkilenirse, tekrar tekrar el yıkamaktan ve kimyasalları kullanmaktan kaçının. Koruyucu eldiven giyebilirsiniz.
  • Ayak tırnaklarınız etkilenirse, iyi ayak bakımı önemlidir. Ayaklarınızı iyice yıkayın ve kurulayın.
  • Her gün temiz çorap giyin.
  • Tırnaklarınıza zarar verebilecek yüksek topuklu ve dar, sivri burunlu ayakkabılardan kaçının.
  • Ortak duşları kullanırken koruyucu ayakkabı giyin.
  • Tırnak makasını başkalarıyla paylaşmayın.
  • Özellikle kadınların sıklıkla yaptırdığı pedikür de, tırnak mantarı konusunda tehlike yaratmaktadır. Tabii aşağıdaki hususlara dikkat ettiğinizde, bu rahatsızlığa yakalanma riskinizi en aza indirebilirsiniz.
  • Pedikür yaptırmadan önce, seçtiğiniz salonun temiz olduğundan ve personelin aletleri rutin olarak sterilize ettiğinden emin olmak önemlidir. Tercih ettiğiniz araçlar ve yöntemler hakkında mutlaka bilgi alın.
  • Müşterilerin kullandığı ayak banyoları, dezenfektan ile temizlenmelidir.
  • Kuaförler, pedikür sırasında kullandıkları aletlerle cildinize zarar vermemelidir.
  • Eğer ayağınızda sinek ısırığı ya da yara varsa, ayak banyosu kullanmayın.
  • Kuaförünüzden ayak tırnaklarınızı çok kısa kesmemesini isteyin.
  • Yapay tırnaklara sahip olmak, tırnak enfeksiyonu riskinizi artırır.

“Tırnak hastalıkları için hangi bölüme gidilir?“, “Mantar hastalığı hangi doktor bakar?” gibi soruları merak ettiğinizi biliyoruz. Tırnak mantarı sorununun birden fazla nedeni olabileceğinden, Devlet Hastanelerinin ya da özel sağlık kuruluşlarının ortopedi servisinden randevu almalısınız. Eğer mantar cilde tesir etmişse, ortopedi doktoru sizi cildiye servisine sevk edecektir. Burada bir Dermatoloji uzmanı sizi muayene edecek ve doğru tedaviyi uygulayacaktır.

Ayak hastalıkları ve ayak sağlığı ile ilgilenen bilim dalına Podoloji adı verilir. Podoloji üzerine eğitim alan ve bu alanda hizmet veren hekimlere de Podolog denir.

Podolog olmak için, Podoloji programı bulunan üniversitelerden mezun olmak gerekir.

Türkiye’de Podoloji programı bulunan üniversiteler şunlardır;

  • Acıbadem Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi
  • Harran Üniversitesi
  • İstanbul Gelişim Üniversitesi
  • Kocaeli Üniversitesi
  • Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi

Yukarıdaki üniversitelerin Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu bölümlerinden Podoloji programına kayıt yaptıranlar, iki yıl olan eğitim ve öğretimi başarıyla tamamladıklarında, Podolog olmaya hak kazanırlar. (Not:  Üniversitelerin bursluluk programına göre net sayıları ve sınav puanları değişkenlik göstermektedir.)

Bir ayak tırnağını çıkarmak için aşağıdaki malzemelere ihtiyacınız vardır;

  • Tırnak makası,
  • Cımbız,
  • Pamuk,
  • Bandaj ve sargı bezi
  • Su

Bir pamuğu Hidrojen Peroksite (Oksijenli suya) batırın ve ayak parmağınızın tüm yüzeyini iyice temizleyin. Ardından, bu bölgeyi temiz su ile silin.

Tırnağın kenarlarını deriden uzaklaştırmak için tırnak makası kullanın. Ardından, açıkta kalan alanı hidrojen peroksit ile temizleyin. Şimdi cımbızınızı alıp, tırnağınızın gücünü test etme zamanı.

Şanslıysanız tırnak, mantar veya yaralanma nedeniyle yeterince gevşek olacak ve onu kolayca çıkarabileceksiniz. Eğer yeterince gevşememişse, tüm tırnağı çıkarmak için tırnak makası kullanmaya devam etmelisiniz.

Kalıntıları çıkarmak için cımbız kullanın. Tırnak yatağını temizlemek ve dezenfekte etmek için, sık sık hidrojen peroksit uyguladığınızdan emin olun.

Ayak tırnağını tamamen çıkardıktan sonra, o bölgeyi tekrar hidrojen peroksit ile yıkayın. Tırnak yatağını ve ayak parmağını suyla iyice durulayın. Hafifçe kurulayın ve ardından parmağınızı bir bandaj veya pansumanla sarın.

Tırnak mantarı rahatsızlıklarında uzmanlar, oral yolla alınan ya da direkt tırnağa tatbik edilen Antifungal ilaçları reçete eder. Bazen topikal tedavi de uygulanır.

Oral tırnak mantarı ilaçları; Tırnak mantarı için en çok kullanılan ilaçlar Terbinafin ve İtrakonazol gibi etken maddeye sahip ilaçlardır. Ancak bu ilaçlar ciddi derecede yan etkilere sebep olabileceği için, düzenli olarak kan tahlili yapılarak, durumun kontrol altında tutulması gerekir.

Tırnak mantarı ojesi; Bazı durumlarda ilaçlı mantar ojesi de kullanılabiliyor. Siklopirosk adı verilen oje de, tırnak mantarı tedavisinin bir başka çeşididir. Oje, mantarın görüldüğü tırnak ve çevresine günde bir kez uygulanır. 1 hafta sonra bölge, alkolle iyice temizlenir ve tekrar oje sürülür. Bu şekilde 1 yıla kadar kullanılması gerekebilir.

İlaçlı tırnak kremi: Ağızdan alınan ilaçlarda olduğu gibi, kremlerde de Antifungal etkili olanlar kullanılır.